Jaku Melayu Sarawak

Jaku Melayu Sarawak
Jaku Melayu Sarawak
Kelakar Sarawak
Dikena ba	Sarawak
Penyampau orang ; ke bejaku	(undated figure of 900,000–1,200,000Templat:Fix/category[sitasyen patut disediaka])
Rumpun jaku	Austronesia Malayo-Polynesia (disputed) Malayik Jaku Melayu Sarawak; ; ; ;
Dialek	Kuching; Saribas; Sibu;
Kod jaku
ISO 639-3	(covered by zlm)
Linguist List	zlm-sar
Glottolog	sara1351

Jaku Melayu Sarawak (Jaku Melayu Standard: Bahasa Melayu Sarawak tauka Bahasa Sarawak, Jawi: بهاس ملايو سراوق‎, Sarawak Malay: Kelakar Sarawak) nya siti dialek Melayu ti dikena orang Melayu ba Sarawak. Jaku tu siti ari jaku ke dikena orang bemacham bansa ba Sarawak^[1] lalu nyadi indai jaku kena orang Melayu Sarawak.

Dialek Sarawak bisi sebaka enggau Jaku Melayu Brunei. Jaku Melayu Sarawak mega didinga sebaka enggau jaku Melayu ari Kalimantan Barat, Indonesia kelebih agi ba menua Sanggau, Sintang enggau Sekadau ia nya ba menua utara provinsi nya.

Dialek

Nitihka Asmah Haji Omar (1993), Jaku Melayu Sarawak ulih dibagi ngagai tiga iti dialek, ia nya:^[2]

Kuching
Saribas
Sibu

Pemida dalam Jaku Melayu Sarawak

Jaku Melayu Sarawak bisi pemida enggau Jaku Melayu Standard, ia nya:

Melayu Sarawak ngembuan siti aja diftong ianya /oi̯/ enda baka Jaku Melayu Standard, ke ngembuan /oi̯, ai̯, au̯/.
Diftong /ai̯, au̯/ dalam Jaku Melayu Standard nyadi monoftongs /e, o/ dalam Jaku Melayu Sarawak. Chunto, pandai /pan.dai̯/ enggau pulau /pu.lau̯/ ba Jaku Melayu Standard nyadi [pan.de] enggau [pu.lo] dalam Jaku Melayu Sarawak.
Jaku pengawa dikonjugasi dalam "fokus ejen" (chunto biar > membiar):
- Dalam Jaku Melayu Sarawak, konsonan pemungkal dalam koda leka jaku ari tukuh konjugasyen jaku (chunto. pemungkal tengah 'm' dalam memberi) ba Jaku Melayu Standard nyadi konsonan pemungkal ba Jaku Melayu Sarawak. Chunto, dalam Jaku Melayu Standard, mencari [məɲ.t͡ʃa.ri] nya nyari [ɲ̩a.ɣi] dalam Jaku Melayu Sarawak laban urup 'n' dalam mencari nya [ɲ].
Dalam dialek Kuching enggau Sibu, ujung-tebuka kepenudi /a/ nya [a] baka dalam sebut Jaku Melayu Standard Baku tang dalam dialek Saribas, ia nyadi lambang [o] nyadi jaku ada /ada/ nya [a.da] dalam dialek Kuching enggau SIbu pia mega dalam jaku Melayu Standard tang disebut [a.do] dalam dialek Saribas.
Dalam Jaku Melayu Sarawak /r/ nya frikatif uvular tauka velar ([ʁ] enggau [ɣ]), enda baka dalam Jaku Melayu Standard, laban iya bisi bida dalam tril alveolar [r], tap alveolar [ɾ], enggau postalveolar approximan [ɹ̠].

Leka-leka jaku

Jaku Melayu Sarawak ngembuan leka jaku ti kaya, taja pan mega bisi ditemu dalam jaku Melayu Standard, tang ngembuan reti ti bebida bendar.^[3]

Pemida dalam reti
Leka jaku	Reti dalam jaku Melayu Sarawak	Reti dalam jaku Melayu Standard
agak	'betemu'	'nyangka' / 'ngira'
kelakar	'meda'	'ringik' / 'luchu'
tangga	'meda'	'tangga'
tikam	'tikau'	'netak'
tetak	'ketawa'	'tetak'
marak	'ngayah'	'mias'

Lumur dalam jaku Melayu Sarawak mega mina ngembuan pemida ari penyebut iya.^[4]

Numbers
Melayu Sarawak	Melayu Standard	Jaku Iban
satu	satu	'sa' / 'satu'
duak	dua	'dua'
tiga	tiga	'tiga'
empat	empat	'empat'
limak	lima	'lima'
nam	enam	'enam'
tujoh	tujuh	'tujuh'
lapan	lapan	'lapan'
semilan	sembilan	'semilan'
sepuloh	sepuluh	'sepuluh'

Jaku ganti nama nya mega chukup bebida,^[5] enggau jaku ganti nama diri ke-1 enggau ke-2 (kedua-dua jaku tunggal enggau jaku rama) sama bela datai ari jaku ganti nama orang ke-1 (kami enggau kita dalam jaku Melayu Standard).

Jaku ganti nama
Melayu Sarawak	Melayu Standard	Jaku Iban
kamek	saya / aku	'aku'
kamek empun	saya / aku punya	'engku'
kamek orang	kita/kami	'kitai'
kitak	kau / kamu / awak	'nuan'
kitak empun	kau / kamu / awak punya	'ngenuan'
kitak orang	kamu / awak semua	'kita' (mayuh)
nya	dia	'iya'
nya empun	dia punya	'ngiya'
sidak nya empun	mereka punya	'ngesida'
sidak nya kedirik	mereka sendiri	'sida empu'

Di baruh tu rintai ti enda tembu bekaul enggau bida leksikal Jaku Melayu Standard enggau Jaku Melayu Sarawak.^[6]^[7]

Melayu Standard	Melayu Sarawak	Iban
baring	gurin	'gali'
bodoh	paloi	'palui'
berlari	berekot	'belanda'
garang	gaok	'mangah'
hijau	gadong / ijo	'gadung' / 'ijau'
kapal terbang	belon	'bilun'
kecil	kecik / salus	'mit'
juga	juak	'mega'
sombong	lawa	'lawa'
kenapa	kenak	'lapa'
kenyang	kedak	'kenyang'
mahu	maok	'deka'
merah jambu	kalas	'kalas'
sekarang / kini	kinek	'diatu'
tembikai	semangka	'semangka'
tak / tidak	si / sik	'enda'
tipu	bulak	'bula'
ya / haah	aok	'au'
lihat / tengok	tangga	'peda'
berkira	cokot	'luki'

Mayuh leka jaku ti dikena dalam jaku Melayu Sarawak kemaya hari tu endang diinjau ari mayuh bengkah jaku baka jaku English. Sekeda leka jaku English ti udah diinjau sereta bisi ubah sebut ti besai iya nya baka tu:

Jaku tinjau English	Leka jaku asal	Jaku Iban
eksen	'action'	'iksin'
bol	'ball'	'bul'
kaler	'colour'	'chura'
kapet	'carpet'	'kapet'
pancet	'punctured'	'panchit'
henpon	'handphone'	'talipaun'
moto	'motor'	'motor'
prempan	'frying pan'	'perimpan'
uren	'orange'	'urin'
raun	'round'	'raun'

Malin

↑ "Sarawak, a land of many tongues". theborneopost.com. Borneo Post. 23 December 2010. Retrieved 14 January 2020.
↑ Nabilah Bolhassan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayui Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (in Melayu). 4: 12–14 – via KUIM.
↑ Nabilah Bolhasan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayu Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (in Melayu). 4: 14–18 – via KUIM.
↑ The Sound of the Sarawak Malay language / dialect (UDHR, Numbers, Greetings, Words & Sample Text) (in Inggeris), archived from the original on 2021-12-21, retrieved 2021-07-31Templat:Cbignore
↑ "Personal Pronouns in Melayu Sarawak". Borneo Dictionary (in Inggeris). Retrieved 2021-07-31.
↑ Deli, Radina Mohamad (2012-12-26). "Word familiarity and lexical change: The case of Sarawak Malay". Issues in Language Studies. 1 (2) – via UNIMAS Publisher.
↑ Khaw, Jasmina Yen Min; Tan, Tien-Ping; Ranaivo-Malancon, Bali (2021-04-05). "Kelantan and Sarawak Malay Dialects: Parallel Dialect Text Collection and Alignment Using Hybrid Distance-Statistical-Based Phrase Alignment Algorithm". Turkish Journal of Computer and Mathematics Education. 12 (3) – via turcomat.org.

[1] "Sarawak, a land of many tongues". theborneopost.com. Borneo Post. 23 December 2010. Retrieved 14 January 2020.

[:0-2] Nabilah Bolhassan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayui Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (in Melayu). 4: 12–14 – via KUIM.

[3] Nabilah Bolhasan (2019). "Dialek Melayu Sarawak dan Bahasa Melayu Baku:Satu Kajian Perbandingan". Malaysian Journal of Social Science (in Melayu). 4: 14–18 – via KUIM.

[4] The Sound of the Sarawak Malay language / dialect (UDHR, Numbers, Greetings, Words & Sample Text) (in Inggeris), archived from the original on 2021-12-21, retrieved 2021-07-31Templat:Cbignore

[5] "Personal Pronouns in Melayu Sarawak". Borneo Dictionary (in Inggeris). Retrieved 2021-07-31.

[6] Deli, Radina Mohamad (2012-12-26). "Word familiarity and lexical change: The case of Sarawak Malay". Issues in Language Studies. 1 (2) – via UNIMAS Publisher.

[7] Khaw, Jasmina Yen Min; Tan, Tien-Ping; Ranaivo-Malancon, Bali (2021-04-05). "Kelantan and Sarawak Malay Dialects: Parallel Dialect Text Collection and Alignment Using Hybrid Distance-Statistical-Based Phrase Alignment Algorithm". Turkish Journal of Computer and Mathematics Education. 12 (3) – via turcomat.org.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]