Kabupaten Agam

Kabupaten Agam nya sebengkah kabupaten ti bepalan ba provinsi Sumatera Barat, Indonesia. Kabupaten tu diberi nama Agam, disadang Tambo, ke alai sebedau tu beberapa bengkah nagari ti bisi ba kandang kebupaten tu diatu, sebedau tu dikelala enggau nama Luhak Agam.[2] Ba tengan taun 2024, penyampau tubuh ba Agam manggai 532.178 iku orang.[3] Indu nengeri ungkup kabupaten tu iya nya Lubuk Basung.

Kabupaten Agam
Kabupaten
Coat of arms of Kabupaten Agam
Motto(s): 
Tali Tigo Sapilin
(Tiga Tali Setanchang)
Palan dalam Sumatera Barat
Palan dalam Sumatera Barat
Kabupaten Agam is located in Sumatra
Kabupaten Agam
Kabupaten Agam
Endur ba Sumatera enggau Indonesia
Kabupaten Agam is located in Indonesia
Kabupaten Agam
Kabupaten Agam
Kabupaten Agam (Indonesia)
Coordinates: 0°16′00″S 100°00′00″E / 0.266667°S 100°E / -0.266667; 100
MenuaIndonesia
ProvinsiSumatera Barat
Penuduk kabupatenLubuk Basung
Government
 • BupatiIndra Catri
 • Sapit BupatiTrianda Farhan Satria
Pemesai
 • Penyampau2,226.27 km2 (859.57 sq mi)
Highest elevation
2,891 m (9,485 ft)
Lowest elevation
0 m (0 ft)
Penyampau mensia
 (anggar tengan taun 2023)[1]
 • Penyampau530,123
 • Pemadat240/km2 (620/sq mi)
Time zoneUTC+7 (IWST)
Kod kandang endur(+62) 752
Websiteagamkab.go.id

Danau Maninjau, siti danau kawah, nyadi tanda ke tebilang ba kabupaten nya, lalu dikena nyadi palan endur ngaga paralayang. Danau tu mega nyadi palan dagang temuai keterubah di Sumatera Barat.

Sejarah

edit

Kandang kabupaten tu bepun ari beberapa bengkah nagari ti kala di baruh kandang endur Luhak Agam. Maya jeman perintah Hindia Belanda, kandang endur tu dijadika Onderafdeeling Oud Agam lalu nengeri Bukittinggi nyadi indu nengeri maya nya.[4] Ba 7 Januari 1998, indu nengeri kabupaten Agam udah dikalihka ngagai Lubuk Basung enggau resmi.[5]

Geografi

edit

Kabupaten Agam ngembuan pemesai 2,232.30 km², tauka 5.29% ari pemesai provinsi Sumatera Barat.Kabupaten tu dibungkur kandang endur begunung ti ditempa ari 2 lembangan, iya nya Sungai Agam di utara enggau Sungai Antokan di selatan. Pulau Tangah enggau Pulau Ujung iya nya dua iti pulau ke ditemu ba kabupaten Agam, tiap-tiap pulau nya mungkur pemesai 1km².[6]

Kabupaten Agam ngundan pantai sepemanjai 43 km sereta sungai mit ti rarat ngagai tasik Hindi, baka Sungai Agam, enggau Sungai Antokan. Ba kabupaten tu bisi dua iti gunung iya nya Gunung Marapi ba kechamatan Banuhampu enggau Gunung Singgalang ba kechamatan IV Koto ti sama ngembuan peninggi 2,891 meter enggau 2,877 meter. Kelimpah ari nya, bisi mega sebuah tasik ba kechamatan Tanjung Raya, iya nya tasik Maninjau ti ngembuan pemesai 9.95km².

Lebih ari 38.1% pemesai kabupaten tu, tauka urung 85 km² nya kandang endur ke agi dibungkur kampung tebal. Kampung nya kelimpah ari nyadi palan endur ngumpul ai, nyadi palan alai mayuh macham jelu ke dijaga, nyengkaum baya Sumatra, kijang, rusa, siamang, enggau mayuh macham bansa burung baka burung kuang, burung merbok, burung pungguk, enggau burung balam.[7]

Garis entara menua

edit

Kabupaten Agam ngembuan garis entara kandang endur pentadbiran enggau Kabupaten Pasaman enggau Kabupaten Pasaman Barat di utara, Kabupaten Tanah Datar enggau Kabupaten Padang Pariaman di selatan, Kabupaten Padang Pariaman enggau Kabupaten Lautan Hindi di barat, enggau Kabupaten Limapuluh Kota di timur. Nengeri Bukittinggi nyadi enklaf kabupaten tu.

Perintah

edit

Kenyau ari pemansut Atur Perintah Lumur 84 taun 1999 bekaul enggau ubah garis entara kandang mengeri Bukittinggi enggau Kabupaten Agam, penyarut enggau bantah udah nyadi ari komuniti ke kandang menua sida dipasuk dalam kandang pentadbiran mengeri Bukittinggi. Komuniti Agam berasai lantang enggau chara perintah nagari enti dibandingka enggau sistem kelurahan.[8]

Bupati

edit

Tiap iti kabupaten dipegai siku bupati. Sebedau 2005, bupati dipilih kaban Dewan Perwakilan Rakyat Daerah, tang pengudah undang-undang baru ditumbuhka dalam taun 2004, bupati dipilih terus ulih rayat nengah pengawa milih ketuai pelilih menua, tauka Pilkada. Pengawa bepilih ketuai pelilih menua keterubah diatur dalam bulan Jun 2005.

Kecamatan

edit

Kabupaten Agam ngembuan 16 iti kecamatan, 92 nagari, enggau 467 jorong lalu indu nengeri kabupaten tu Lubuk Basung.[9]

Rintai pelilih mit enggau genturung pendiau di Kabupaten Agam iya nya baka ke di baruh tu:

No. Kecamatan Status Penyampau Rintai kelurahan
1 Malalak Nagari 4
  • Malalak Barat
  • Malalak Selatan
  • Malalak Timur
  • Malalak Utara
2 Kamang Magek Nagari 5
  • Kamang Hilia
  • Kamang Mudiak
  • Kamang Tangah Anam Suku
  • Magek
  • Pauh Kamang Mudiak
3 Candung Nagari 3
  • Bukik Batabuah
  • Candung Koto Laweh
  • Lasi
4 Ampek Nagari Nagari 4
  • Batu Kambing
  • Bawan
  • Sitalang
  • Sitanang
5 Sungai Pua Nagari 5
  • Batagak
  • Batu Palano
  • Padang Laweh
  • Sariak
  • Sungai Pua
6 Palembayan Nagari 9
  • Ampek Koto Palembayan
  • Baringin
  • Salareh Aia
  • Salareh Aia Barat
  • Salareh Aia Timur
  • Salareh Aia Utara
  • Sipinang
  • Sungai Pua
  • Tigo Koto Silungkang
7 Palupuh Nagari 5
  • Koto Rantang
  • Nan Limo
  • Nan Tujuah
  • Pagadih
  • Pasia Laweh
8 Tilatang Kamang Nagari 3
  • Gadut
  • Kapau
  • Koto Tangah
9 Baso Nagari 8
  • Koto Baru
  • Koto Gadang
  • Koto Tinggi
  • Padang Tarok
  • Salo
  • Simarasok
  • Sungai Cubadak
  • Tabek Panjang
10 Ampek Angkek Nagari 7
  • Ampang Gadang
  • Balai Gurah
  • Batu Taba
  • Biaro Gadang
  • Lambah
  • Panampuang
  • Pasia
11 Banuhampu Nagari 7
  • Cingkariang
  • Kubang Putiah
  • Ladang Laweh
  • Padang Lua
  • Padang Sinayan
  • Sungai Tanang
  • Taluak IV Suku
12 IV Koto Nagari 7
  • Balingka
  • Guguak Tabek Sarojo
  • Koto Gadang
  • Koto Panjang
  • Koto Tuo
  • Sianok Anam Suku
  • Sungai Landia
13 Matur Nagari 6
  • Lawang
  • Matua Hilia
  • Matua Mudiak
  • Panta Pauh
  • Parik Panjang
  • Tigo Balai
14 Tanjung Raya Nagari 10
  • Bayua
  • Dalko
  • Duo Koto
  • Koto Gadang
  • Koto Kaciak
  • Koto Malintang
  • Maninjau
  • Paninjauan
  • Sungai Batang
  • Tanjung Sani
15 Lubuk Basung Nagari 5
  • Geragahan
  • Kampung Pinang
  • Kampung Tangah
  • Lubuk Basung
  • Manggopoh
16 Tanjung Mutiara Nagari 4
  • Durian Kapeh Darussalam
  • Tiku Selatan
  • Tiku Utara
  • Tiku V Jorong

Malin

edit
  1. Badan Pusat Statistik, Jakarta, 28 February 2024, Kabupaten Agam Dalam Angka 2024 (Katalog-BPS 1102001.1307)
  2. Batuah, A. Dt. & Madjoindo, A. Dt., (1959), Tambo Minangkabau dan Adatnya, Jakarta: Balai Pustaka.
  3. "Visualisasi Data Kependudukan - Kementerian Dalam Negeri 2024" (Visual). www.dukcapil.kemendagri.go.id. Diambi 6 Oktober 2024.
  4. http://www.docstoc.com Archived 2021-03-05 at the Wayback Machine Pembangunan-infrastruktur kota Bukittinggi masa kolonial Belanda Archived 2011-02-18 at the Wayback Machine (diakses pada 11 Juli 2010)
  5. Peraturan Pemerintah Nomor 8 Tahun 1998. Rujukan: "Salinan arsip" (PDF). Diarkib ari asal (PDF) on 2021-01-26. Diambi 2019-05-23.
  6. "Profil Kabupaten Agam" (PDF). Diarkib ari asal (PDF) on 2020-09-17. Diambi 2020-09-01.
  7. Munasifah (2007). Ayo Mengenal Indonesia: Sumatra 1. CV. Pamularsih. Jakarta. ISBN 978-979-7494-31-1.
  8. Haris, Syamsuddin (2004). Desentralisasi dan Otonomi Daerah: Naskah Akademik dan RUU Usulan LIPI. Yayasan Obor Indonesia. ISBN 978-979-98014-1-8.
  9. http://www.legalitas.org Archived 2010-06-12 at the Wayback Machine Daftar Peraturan Pemerintah Tahun 1998 Archived 2011-10-19 at the Wayback Machine.