Jaku Bolinao
Jaku Bolinao tauka Binubolinao nya siti jaku pampang Luzon Tengah ti mayuh dikena ba kandang mengeri Bolinao enggau Anda, Pangasinan ba Filipina. Bisi urung 50,000 iku orang pejaku,[2] ngasuh jaku tu jaku kedua pemadu besai dalam raban jaku Sambalik. Mayuh orang ke ngena jaku tu ulih mega bejaku Pangasinan enggau/tauka Ilokano. Ethnologue ngeriput 510 iku orang ke mina ulih bejaku ngena jaku tu.[3]
Jaku Bolinao | |
---|---|
Bino-Bolinao, Binubolinao, Binubulinao, Boliano, Bolinao Sambal, Bolinao Zambal, Bulinaw, Sambal Bolinao | |
Binu-Bolinao | |
Dikena ba | Filipina |
Menua | Bolinao enggau Anda, Pangasinan |
Bansa | Orang Bolinao |
Penyampau orang ke bejaku | 51,000 (2007 census)[1] |
Perugan jaku | |
Latin (Filipino alphabet) Kelia ngena Baybayin | |
Status resmi | |
Diatur | Komisyon sa Wikang Filipino |
Kod jaku | |
ISO 639-3 | smk |
Glottolog | boli1256 |
Fonologi
editJaku Bolinao ngundan 21 fonem: 16 konsonan enggau lima vokal. Tiap leka jaku ngundang paling enda siti konsonan enggau siti vokal.
Vokal
editBolinao ngundang lima vokal, iya nya:
- /a/
- /ə/
- /i/
- /o/
- /u/
Bisi enam iti diftong dalam jaku tu iya nya: /aɪ/, /əɪ/, /oɪ/, /uɪ/, /aʊ/, and /iʊ/.
Konsonan
editTu charta konsonan jaku Bolinao consonants. Semua endur ngetu nya nadai aspirasyen. Idung velar nyadi ba semua penuduk nyengkaum ba pun leka jaku.
Bilabial | Dental | Palatal | Velar | Glottal | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m | n | (ny) /ɲ/ | ng /ŋ/ | ||
Plosive | Voiceless | p | t | k | ’ /ʔ/ | |
Voiced | b | d | g | |||
Affricate | Voiceless | (ts) | (ty) /tʃ/ | |||
Voiced | (dy) /dʒ/ | |||||
Fricative | s | (sy) /ʃ/ | h | |||
Flap | ɾ | |||||
Approximant | j | w | ||||
Lateral | l | (ly) /ʎ/ |
Banding jaku
editSiti jaku sempama ti suah dikena[4] ari siku hero Filipina Jose Rizal dalam jaku Iban, “Iya ke enda ngaku pemungkal iya enda datai ba endur ke dituju iya,” disalin ngagai jaku Bolinao, lalu ditangkan enggau jaku provinsi Pangasinan, jaku pelilih menua Ilocano, enggau jaku asal dalam jaku Tagalog dikena manding:
Bolinao | Si'ya a kai tanda' nin lumingap sa pinangibwatan na, kai ya makarate' sa keen na. |
Pangasinan | Say toon agga onlingao ed pinanlapuan to, agga makasabi'd laen to. |
Ilokano | Ti tao nga saan na ammo tumaliaw iti naggapuanna ket saan nga makadanon iti papananna. |
Tagalog | Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan. |
Malin
edit- ↑ Jaku Bolinao at Ethnologue (18th ed., 2015) (subscription required)
- ↑ Ethnologue (1990)
- ↑ https://www.ethnologue.com/language/smk (subscription required)
- ↑ "National Philippine Proverb in Various Philippine Languages". Carl Rubino's Homepage.
Persons, Gary. (1978). Bolinao: A Preliminary Phonemic Statement. Summer Institute of Linguistics.
Laman web ke bukai
edit- Binubolinao.com, website dedicated to the preservation of the Bolinao language.
- bolinao.webonary.org, an online Binubolinao or Bolinao dictionary.